روکش دندان

روکش دندان از مشهورترین ترمیم های دندان است که برای محصور کردن دندان خرابی استفاده می شود که دیگر برای اصلاح آن دیر شده است. به طور مثال برای درمان دندان هایی که دچار پوسیدگی شدید شده اند و نمی توان با استفاده ازروش های قدیمی مثل پرکردن، آنها را نجات داد از روکش استفاده می شود. همچنین برای از بین بردن عفونت و درد دندان پس از درمان های ریشه دندان (روت کانال) از روکش استفاده می شود. باید بدانید که دندان روکش شده ممکن است تا همیشه عملکرد خود را نداشته باشد. البته این امکان نیز وجود دارد که پوسیدگی دندان  از بین برود و کل ساختار دندان بهبود پیدا کند.

در اینگونه شرایط انتخاب روکش دندان کاملا اختیاری است. روکش ها، دندان آسیب دیده را پوشش می دهند و با این کار از ساختار دندان حمایت و حفاظت می کنند. آنها به دلیل محصور و ایزوله کردن دندان، احتمال پوسیدگی و کرم خوردگی را تقریبا به صفر می رسانند و این به معنای افزایش طول عمر دندان آسیب دیده می باشد.

چرا به روکش دندان نیاز داریم؟

روکش دندان گزینه ی مناسبی برای بیمارانی است که دندان هایشان دچار خرابی و آسیب دیدگی های شدید شده است چرا که نه تنها ساختار دندان طبیعی را به شما باز می گرداند بلکه عملکرد دندان را نیز بالا برده و لبخندتان را زیباتر می کند. در صورتی که یکی از شرایط زیر را داشته باشید، پزشک به شما روکش دندان را پیشنهاد می کند.

• داشتن دندان های زرد و تغییر رنگ داده.(بیشتر بدانید درباره: روش های سفید کردن دندان)
• در صورتی که دندانتان لق شده، ترک خورده و یا شکسته است.
• اگر عاداتی مثل دندان قروچه دارید و یا نمی توانید غذا را به راحتی بجوید و یا فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی گیرند.
• در صورتی که به تازگی درمان ریشه دندان یا روت کانال کرده اید و یا اگر پرکردگی بزرگی روی دندانتان دارید می توانید از روکش برای حفظ دندان طبیعی تان استفاده کنید.
• در صورتی که بر اثر سانحه و یا بیماری ها لثوی دندان تان را از دست دهید، روکش به همراه ایمپلنت می تواند راه حل مناسبی برای درمان باشد.

انواع روکش های دندان

روکش های دائمی ممکن است از جنس استیل رنگ ثابت، تمام فلز (مانند طلا و یا دیگر آلیاژ های فلز)، سرامیک ترکیب شده با فلز، تمام رزین و یا تمام سرامیک باشند.

• استیل رنگ ثابت: این روکش ها از نوع روکش های پیش ساخته است که روی دندان های اصلی به صورت موقت نصب می شوند. این روکش ها از دندان و یا پرکردگی تا زمان آماده سازی روکش های دائم (که از مواد دیگری ساخته می شود) محافظت می کنند. برای کودکان، معمولا از این روکش های آماده برای پوشش دندان های شیری استفاده می شود تا آنها را از پوسیدگی های بیشتر حفظ کند. با افتادن دندان شیری، روکش هم همراه آن خرج شده و جا برای دندان دائم باز می شود. به طور کلی روکش های استیل رنگ ثابت اغلب برای کودکان استفاده می شود زیرا نصب آن تنها یک جلسه طول می کشد و به دلیل آماده بودنشان نسبت به روکش های سفارشی و مراقبت های جلوگیری از پوسیدگی دندان، قیمت پایین تری دارند.

• تمام فلز: فلزات استفاده شده در روکش ها شامل آلیاژ هایی با درصد بالایی طلا یا پلاتینیوم یا آلیاژ های فلزات اصلی( مثل آلیاژ های کبالت _کروم و یا نیکل_ کروم) می باشد. روکش های تمام فلز در برابر جویدن و گاز زدن بسیار مقاوم بوده و در برابر فرسودگی دوام بسیار بالایی دارند و به ندرت شکسته یا ترک برمی دارند. بزرگترین عیب این دسته از روکش ها، فلز رنگ بودن آنهاست. روکش های تمام فلز گزینه ی مناسبی برای دندان های آسیابی که دیده نمی شوند محسوب می شوند.

• سرامیک ترکیبی با فلز: این روکش ها بر خلاف روکش های تمام فلز می توانند به رنگ دندان طبیعی ساخته شوند با این وجود در مقایسه با روکش های تمام فلز یا تمام رزین، در این روکش ها احتمال فرسایش دندان های رو به رویی بیشتر است. همچنین قسمت سرامیکی روکش ممکن است بشکند یا ترک بخورد. بعد از روکش های تمام سرامیک، این نوع روکش ها طبیعی ترین و شبیه ترین نوع روکش به دندان فرد است. اما برخی مواقع فلز به کار رفته در زیر این روکش ها می تواند مانند یک خط تیره مشخص شود به خصوص در مرز لثه و دندان و در صورت پس رفت لثه، این خط واضح تر خواهد شد. این روکش ها گزینه مناسبی برای دندان های جلویی یا عقبی و همچنین بریج های بلند که برای استحکام نیازمند فلز هستند، می باشند.

• تمام رزین: روکش های تمام رزین در مقایسه با دیگر انواع روکش، از قیمت پایین تری برخوردارند. اگرچه این روکش ها به مرور زمان فرسوده می شوند و نسبت به روکش های سرامیکی_فلزی بیشتر مستعد شکسته شدن هستند.
• تمام سرامیک یا تمام پرسلین: روکش های تمام سرامیک شبیه ترین روکش به دندان طبیعی هستند و برای افرادی که به فلزات حساسیت دارند گزینه مناسبی محسوب می شود. این روکش ها می توانند برای دندان های جلویی و عقبی استفاده شوند.

• روکش های موقت در مقایسه با دائم: روکش های موقت می توانند در مطب دندانپزشک ساخته شوند در حالی که بیشتر روکش های دائمی در آزمایشگاه ساخته می شوند. روکش های موقت معمولا از مواد اکلیریک و یا استیل رنگ ثابت ساخته شده است و می تواند به عنوان ترمیمی موقت تا زمان آماده سازی روکش دائم روی دندان قرار بگیرند.

روند قرارگیری روکش روی دندان

روند قرارگیری و نصب روکش روی دندان معمولا در دوجلسه ی جداگانه انجام می پذیرد. در جلسه ی اول پزشک دندان را معاینه می کند تا ببیند آیا می توان روی آن روکش نصب کرد یا خیر؛ سپس به دندان با مته کمی شکل می دهد تا برای نصب روکش آماده شود. البته در صورتی که دندان دچار پوسیدگی و آسیب دیدگی شدید شده باشد، دندانپزشک آن را پر می کند تا دندان به اندازه مورد نظر برسد و بتوان روی آن روکش نصب کرد.

پس از شکل دهی و یا پر کردن دندان، نمونه یا قالبی از خود دندان و دندان های اطراف گرفته می شود و به آزمایشگاه فرستاده می شود تا روکش های دائم بر اساس این قالب ساخته شوند. در پایان جلسه ی اول روکشی موقت روی دندان قرار می گیرد تا از دندان تا زمان آماده شدن روکش دائم محافظت کند.

در جلسه ی دوم که روکش های دائم آماده شده اند، روکش موقت برداشته می شود و روکش دائم با چسب مخصوصی روی دندان چسبانده خواهد شد.

پس از اتمام نصب و قرارگرفتن روکش ها ممکن است کمی زمان ببرد تا بیمار کاملا به روکش ها عادت کند اما پس از مدتی ظاهر و عملکرد روکش ها کاملا مانند دندان طبیعی خواهد شد و حتی حس دندان طبیعی را نیز به فرد می دهند.

مراقبت از روکش دندان

برای مراقبت از روکش ها و جلوگیری از آسیب رسیدن به آنها می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• دندان ها را ۲ مرتبه در روز مسواک کنید و روزی یک بار هم از نخ دندان استفاده کنید تا ماده پلاک یا همان لایه ی نازک باکتریایی از بین برود. در این راستا حتما از محصولات استاندارد استفاده کنید که هم موثر تر بوده و هم آسیبی به روکش ها نمی زنند.
• از جویدن غذاهای سخت مانند یخ و یا جویدن سر مداد بپرهیزید. رعایت این مسئله در نگهداری از روکش های رنگ دندان اهمیت بسیاری دارد.

حتما به صورت مداوم برای آزمایشات بیشتر و تمیز کردن حرفه ای دندان ها به دندانپزشک خود مراجعه کنید.