پیوره دندان

پیوره دندان یا پریودنتیت نوعی التهاب لثه و بافت های اطراف دندان است که یکی از شایع ترین بیماری های انسانی محسوب می شود.

مسبب پیوره دندان نوعی باکتری خاص (که با نام باکتری پریودنتیت شناخته می شود) و التهابی است. با این حال، این باکتری به طور طبیعی در دهان وجود دارد و تنها زمانی مضر واقع می شود که شرایط برای رشد و تکثیر آن فراهم شود. در واقع هنگامی که لایه ای از باکتری ها و ذرات باقی مانده غذایی (به نام ماده پلاک دندان) روی دندان ها تجمع کنند و تمیز نشوند، شرایط برای رشد باکتری پریودنتیت فراهم می شود.

این باکتری ها قادر به رشد و تکثیر بوده و در این میان مواد مضری تولید می کنند که موجب تحریک سیستم ایمنی بدن و در نتیجه التهاب لثه ها می شود. با پیشرفت بیماری های لثه ، التهاب مزمن موجب تخریب استخوان فک و از دست رفتن دندان می شود. البته این جریان در اکثر بیماران سال های زیادی به طول می انجامد، و در صورت تشخیص و رسیدگی به موقع می توان آن را درمان کرد. با این وجود، برخی از جوانان به نوع بسیار فعال این بیماری دچار می شوند که موجب لق شدن و از دست رفتن زود هنگام دندان ها خواهد شد.

علائم و نشانه ها پیوره دندان

علائم ابتلا به پیوره و التهاب های زیاد دندان شامل:

• لثه های متورم یا باد کرده
• لثه هایی به رنگ قرمز یا بنفش درخشان.
• خونریزی لثه هنگام مسواک زدن یا غذا خوردن

• دندان هایی با قد بلند تر از معمول.
• تحلیل لثه یا لثه هایی که از دندان ها فاصله گرفته اند.
• دردناک یا حساس شدن لثه ها
• به وجود آمدن فضا در میان دندان ها یا عدم روی هم قرار گرفتن صحیح دندان های فک بالا و پایین
• تغییر در نحوه قرار گرفتن دندان های مصنوعی تکه ای
• حساس شدن دندان ها
• لق شدگی یا افتادن دندان ها
• چرک داشتن لثه ها یا فضای میان دندان ها
• بوی بد دهان (هالیتوسیس)
• درد در هنگام جویدن یا گاز زدن

علل پیوره دندان

تشکیل ماده پلاک مهمترین عامل پیوره دندان به حساب می آید، با این حال علل دیگری که می توانند منجر به پیوره دندان شوند، عبارتند از:

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی که در طی بارداری، بلوغ، یائسگی و عادات ماهیانه رخ می دهند می تواند موجب حساس تر شدن لثه ها و افزایش احتمال التهاب آنها شود.

بیماری

بیماری هایی نظیر سرطان و HIV که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارند، می توانند وضعیت لثه ها را تغییر دهند. از آنجایی که دیابت با توانایی بدن برای استفاده از قند خون ارتباط دارد، احتمال ابتلا به عفونت شامل بیماری های پریودنتیت و پوسیدگی دندان در بیماران دیابتی به بالاترین حد خود می رسد.

برخی داروها

مصرف برخی داروها می تواند با کاهش ترشح بزاق دهان که نقش محافظتی از دندان ها و لثه ها را دارد، بر سلامت دهان و دندان اثر گذارد. دارو های ضد انعقادی مانند دیلانتین و داروهای مخصوص گلو درد مانند پروکاردیا و یا دارو های آدالت (سرماخوردگی) می توانند موجب رشد غیر طبیعی بافت لثه شوند.

عادات غلط

مانند سیگار کشیدن که کار ترمیم بافت های لثه را دشوار می کند.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

مانند عدم مسواک زدن و استفاده از نخ دندان طبق موعد مقرر که امکان رشد باکتری های پیوره دندان را فراهم می کند.

پیشینه یا سابقه خانوادگی در بیماری های دهان و دندان

در صورتی که بیمار در خانواده سابقه چنین بیماری هایی را داشته باشد، خود نیز ممکن است به آنها دچار شود.

درجات مختلف پیوره دندان

پیوره دندان با التهاب آغاز شده و به مرور زمان پیشروی خواهد کرد. از این رو این بیماری می تواند درجات مختلفی داشته باشد.

التهاب لثه (ژینژیویت)

همانطور که گفته شد، پیوره دندان با التهاب لثه ها یا ژینژیویت آغاز می شود. یکی از اولین نشان های التهاب لثه، خونریزی لثه ها هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان می باشد.

بیمار همچنین ممکن است متوجه تغییر رنگ دندان هایش شود که عمده ترین علت آن تجمع پلاک و جرم دندان است. از این جهت، عدم رسیدگی و توجه به بهداشت دهان و دندان و همچنین عدم مراجعه به موقع به دندانپزشک برای جرم گیری دندان و تمیز کردن آنها می تواند منجر به التهاب لثه و در نهایت پیوره دندان شود.

سطوح اولیه پیوره دندان

در سطوح اولیه بیماری، لثه ها تحلیل یافته و پاکت ها یا برآمدگی هایی در میان لثه ها تشکیل می شوند. این پاکت ها حاوی باکتری های مضر بوده که سیستم ایمنی بدن سعی در از بین بردن عفونت لثه می کند و منجر به تحلیل و عقب رفتن لثه ها می شود. در این مرحله ممکن است بیمار به غیر از خونریزی لثه ها هنگام مسواک زدن، استخوان حامی دندان را نیز از دست بدهد.

سطوح متوسط پیوره دندان

اگر سطح اولیه پیوره درمان نشود و به سطح متوسط برسد، بیمار ممکن است دچار خونریزی و درد در اطراف دندان ها و تحلیل لثه ها شود. در این مرحله، دندان کم کم حمایت استخوان نگهدارنده خود را از دست داده و لق می شود. عفونت همچنین ممکن است موجب پاسخ التهابی در کل بدن شود.

پیوره مزمن دندان (سطح پیشرفته)

در سطوح پیشرفته بیماری، بافت ارتباطی که دندان را سر جای خود نگه می دارد شروع به تخریب شدن می کند. لثه ها، استخوان ها و دیگر بافت های حفاظتی و نگهدارنده دندان از بین می روند. اگر بیمار به پیوره مزمن دندان دچار باشد احتمالا درد شدید هنگام جویدن، بوی بسیار بد دهان و بد مزگی دهان را تجربه می کند. در این مرحله، بیمار به احتمال زیاد دندان های خود را از دست می دهد.